LLM Care με όραμα για την Ενεργό και Υγιή Γήρανση

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Γράφει η Εύα Μπουτζέτη – Πανίδου*

Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί σημαντική κοινωνικοοικονομική πρόκληση για τον 21ο αιώνα στην Ευρώπη, καθώς αυξάνει το κόστος για τα εθνικά συστήματα υγείας και κοινωνικής φροντίδας. Το πρόγραμμα LLM Care (Long Lasting Memories) αναπτύχθηκε ως απάντηση σε αυτή την πρόκληση, βασισμένο σε έρευνα αγοράς στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Στόχος του είναι να ενισχύσει τη γνωστική και φυσική κατάσταση των ηλικιωμένων, διατηρώντας την ενεργό συμμετοχή τους στην κοινωνία (Romanopoulou et al., 2015).

Το LLM Care, ένα πρότυπο πιστοποιημένο και αποτελεσματικό πρόγραμμα υψηλής και εξελιγμένης τεχνολογίας, το οποίο συσχετίζει σύγχρονες νοητικές ασκήσεις με σωματική ενδυνάμωση μέσα από ένα περιβάλλον εύχρηστο και διασκεδαστικό. Ο συσχετισμός νοητικής και σωματικής άσκησης παρέχει μια επιστημονικά τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη πρόταση, παρατείνοντας τον χρόνο αυτόνομης και ανεξάρτητης διαβίωσης και συμβάλλοντας στην άμεση βελτίωση της ποιότητας ζωής των ευνοουμένων. Το σύστημα αφορά άτομα ευπαθών ομάδων του πληθυσμού π.χ. με σύνδρομο Down, αλλά και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με άνοια, Parkinson και Alzheimer ή ακόμα και υγιή. Επιστημονικά υπεύθυνος του Προγράμματος LLM Care είναι ο κ. Παναγιώτης Μπαμίδης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ιατρικής Φυσικής και Πληροφορικής του τμήματος Ιατρικής, Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ, με διεθνείς παρουσιάσεις και δημοσιεύσεις, ενώ υπεύθυνες του LLM Care είναι επίσης οι Βίκυ Ζηλίδου και Λία Ρωμανοπούλου (https://www.llmcare.gr/elementor-450/).

Το LLM Care χωρίζεται σε δύο προγράμματα:

Α. Πρόγραμμα νοητικής φροντίδας (Brain HQ), το οποίο:

• οξύνει και επιταχύνει την όραση και την ακοή,
• παρέχει εξατομικευμένη αναβάθμιση των εγκεφαλικών και νοητικών λειτουργιών,
• αποτελεί κορυφαίο πρόγραμμα ενδυνάμωσης του νου στα ελληνικά &
• εστιάζει στη μνήμη, την προσοχή/συγκέντρωση, την παρατηρητικότητα, την ευφυΐα, τη σκέψη, την πλοήγηση, τις ανθρώπινες δεξιότητες και την ταχύτητα επεξεργασίας του εγκεφάλου, αποσκοπώντας σε μια πιο ανεξάρτητη και ποιοτική διαβίωση (https://www.llmcare.gr/elementor-450/).

Β. Πρόγραμμα σωματικής φροντίδας (FitForAll), το οποίο:

• εξασκεί σωματικά και αποτελεσματικά διαμέσου παιχνιδιών και διατηρεί τη λειτουργική ικανότητα και καλή φυσική κατάσταση,
• ενισχύει την ευλυγισία, την αερόβια ικανότητα και ισορροπία,
• ενδυναμώνει τους μύες &
• προσφέρει διάφορα επίπεδα εξατομικευμένα και προσαρμοσμένα μέσω ρυθμιζόμενης έντασης άσκησης και αυξανόμενης δυσκολίας (Konstantinidis et al., 2014).

Η δύναμη της κίνησης και της φροντίδας του νου

Η σωματική άσκηση έχει αναδειχθεί ως μια από τις πιο αποτελεσματικές μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις για άτομα με Πάρκινσον. Προάγει όχι μόνο τη φυσική κινητικότητα, αλλά συμβάλλει και στην ενεργοποίηση εγκεφαλικών λειτουργιών. Σε πιλοτική μελέτη, 14 άτομα με Πάρκινσον συμμετείχαν σε δεκαεβδομαδιαίο πρόγραμμα ψηφιακής άσκησης, το οποίο έδειξε θεαματικά αποτελέσματα: ο εγκέφαλος παρουσίασε σημάδια λειτουργικής αναδιοργάνωσης, ενώ η φυσική και ψυχική τους κατάσταση βελτιώθηκε αισθητά. Όταν η άσκηση συνδυάστηκε με παιχνίδια μνήμης και γνωστικές ασκήσεις, η συνολική εγκεφαλική λειτουργία ενισχύθηκε σημαντικά (Xefteris et al., 2020).

Μελέτες επίσης έδειξαν ότι ο συνδυασμός γνωστικής και σωματικής εκπαίδευσης βελτιώνει την παγκόσμια γνωστική λειτουργία με τρόπο που ανταποκρίνεται στη δόση, αλλά αυτά τα οφέλη μπορεί να είναι λιγότερο έντονα σε ηλικιωμένους ενήλικες με πιο σοβαρές μη μεταδοτικές ασθένειες (Bamidis et al., 2015). Επιπλέον, αποτελέσματα άλλης έρευνας έδειξαν ότι ο συνδυασμός σωματικής και γνωστικής προπόνησης επιδρά θετικά σε ασθενείς ήπιας γνωστικής εξασθένησης και ότι το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα μπορεί να χρησιμεύσει ως πιθανός δείκτης κερδών έναντι γνωστικών μειώσεων και νευροεκφυλισμού (Styliadis et al., 2015).

Επιπροσθέτως, πρόσφατη έρευνα ανέδειξε τα πιθανά οφέλη της χρήσης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Υγειονομικής Περίθαλψης LLM Care, και συγκεκριμένα του διαδικτυακού λογισμικού γνωστικής εκπαίδευσης, στην ποιότητα ζωής ηλικιωμένων κατά την περίοδο της πανδημίας Covid-19. Σε 28 ηλικιωμένους διανεμήθηκαν διαδικτυακά ερωτηματολόγια πριν και μετά τη χρήση του λογισμικού, με στόχο την αξιολόγηση της ψυχικής ευεξίας και της χρηστικότητας του εργαλείου. Τα αποτελέσματα έδειξαν θετική επίδραση στη διατήρηση της ψυχικής υγείας και τη βελτίωση της ευεξίας των συμμετεχόντων (Romanopoulou et al., 2021).

Από την καινοτομία στην κοινωνία: LLM Care σε Δήμους της Ελλάδας

Το LLM Care πέρασε από τη θεωρία στην πράξη. Δήμοι σε όλη την Ελλάδα υιοθέτησαν το πρόγραμμα, φέρνοντάς το κοντά στους ηλικιωμένους:

• Δήμος Παπάγου – Χολαργού: Πρώτος εφάρμοσε το πρόγραμμα το 2014.
• Δήμος Πεντέλης: Από Ιούνιο 2025, εφαρμόζεται στο Κοινωνικό Κέντρο για άτομα άνω των 60 ετών με ήπιες νοητικές δυσκολίες.
• Δήμος Καλαμαριάς: Πάνω από 100 συμμετέχοντες έκαναν χρήση του προγράμματος.
• Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη: Εφαρμογή στο Πανόραμα, μέσω του ΚΕΠ Υγείας.
• Δήμος Θηβαίων: Στο πλαίσιο των Geri Olympics 2025, σε συνεργασία με το ΕΔΔΥΠΠΥ και το ΑΠΘ, το LLM Care συμμετείχε ενεργά.
• Δήμος Ηγουμενίτσας: Τέθηκε σε εφαρμογή το Ολοκληρωμένο Σύστημα Φροντίδας Υγείας LLM Care σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής (και Ψηφιακής Καινοτομίας) του ΑΠΘ και το ΕΔΔΥΠΠΥ.

Οι δήμαρχοι αυτών των περιοχών, μαζί με πολλούς άλλους, αποδεικνύουν με πράξεις ότι η πολιτική μπορεί να μετατραπεί σε πράξη ευθύνης και ουσιαστικής φροντίδας. Δεν ακολουθούν το ρεύμα της επιφανειακής προβολής, αλλά δείχνουν έμπρακτο ενδιαφέρον για τις ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας.

Οι εξαιρέσεις που χαράζουν δρόμο

Σε αντίθεση με εκείνους που επιλέγουν το «life style» και την εικονική πολιτική, οι συγκεκριμένοι αυτοδιοικητικοί στέκονται δίπλα σε όσους έχουν ανάγκη. Οι ηλικιωμένοι αυτοί -που μας μεγάλωσαν, μας στήριξαν, μας έμαθαν τι σημαίνει αντοχή- δεν πρέπει να γίνουν αόρατοι. Δεν αξίζει να είναι φυλακισμένοι σε δωμάτια χωρίς κλιματισμό, ή να στερούνται το δικαίωμα σε μία βουτιά στη θάλασσα, επειδή οι παραλίες δεν έχουν προσβάσιμες υποδομές.

Αυτές οι ενέργειες των δημάρχων δεν είναι απλώς σωστές διοικητικά. Είναι αποδείξεις πολιτισμού. Και όσοι λειτουργούν έτσι, ανταμείβονται με την εκτίμηση και την αγάπη της κοινωνίας.

Η επιστήμη με ανθρώπινο πρόσωπο

Στην καρδιά του προγράμματος LLM Care βρίσκεται το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής & Ψηφιακής Καινοτομίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Παναγιώτη Μπαμίδη. Ο καθηγητής Μπαμίδης αποτελεί υπόδειγμα επιστήμονα με κοινωνικό όραμα. Με αφοσίωση δεκαετιών, εργάζεται για την ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων που στηρίζουν την ψυχική και σωματική υγεία ευπαθών ομάδων, όπως άτομα με άνοια, Alzheimer, σύνδρομο Down και Πάρκινσον.

Το έργο του είναι βαθιά ανθρωποκεντρικό. Δεν περιορίζεται στην ακαδημαϊκή γνώση, αλλά περνά στη δημιουργία προϊόντων και προγραμμάτων με απτό κοινωνικό αντίκτυπο. Κάθε παρέμβασή του βασίζεται στην επιστημονική τεκμηρίωση, αλλά στοχεύει στη βελτίωση της καθημερινότητας των ανθρώπων που έχουν περισσότερη ανάγκη.

Ένα νέο μοντέλο φροντίδας

Η φροντίδα της Τρίτης Ηλικίας δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι πράξη δικαιοσύνης, αναγνώρισης και επιστροφής τιμής. Το πρόγραμμα LLM Care είναι μία απόδειξη ότι η επιστήμη, όταν συναντά την κοινωνική ευαισθησία, μπορεί να αλλάξει ζωές. Μπορεί να δώσει δύναμη, να ξυπνήσει τη θέληση για ζωή, να ενισχύσει την ανεξαρτησία και να υπενθυμίσει πως οι ηλικιωμένοι έχουν ακόμη πολλά να προσφέρουν (www.llmcare.gr).